Voor elke computer of laptop is goed beeld een winst. Om het uiterste te halen uit de beelden die je computer produceert, kies je voor de beste monitor. Hiermee geniet je in volle teugen van je computer, of je nu werkt, gamet of films en series kijkt.
Door de overvolle markt heb je ruime keuze uit een hoop modellen met verschillende specificaties. Een keuze maken voor een beeldscherm is daardoor soms moeilijk. In deze koopgids leg ik je uit wat belangrijk is bij het kiezen van een monitor. Zo vind je straks met gemak het model dat perfect bij jou past! Hieronder staan alvast onze huidige top 5 monitors, voor wat inspiratie.
Waarom een monitor aanschaffen?
Met een goed beeldscherm geniet je altijd van de beste beeldkwaliteit voor jouw computer. Een externe monitor is flexibel inzetbaar voor elke gebruikssituatie, van werken tot gamen, of Netflix kijken.
Bij gebruik van een desktop-pc is een monitor noodzakelijk. Deze computers hebben geen ingebouwd beeldscherm, en weergeven daarom uit zichzelf geen beeld. Zonder monitor kan je een desktop daarom ook niet gebruiken. Maar ook voor laptopgebruikers is een externe monitor een nuttige aankoop.
De meeste laptopschermen zijn aan de kleine kant – een schermdiagonaal groter dan 17 inch kom je hier meestal niet tegen. De werkruimte op het beeld is daardoor zeer beperkt. Een extra beeldscherm naast je laptop levert ook een betere film- en game-ervaring op. Met de grotere monitor zie je meer detail in beeld.
Door de vele verschillende specificaties leent elk beeldscherm zich voor een ander soort gebruik. De keuze is reuze! Of je nu gaat voor de monitor met het mooiste beeld voor foto- of videobewerking, een goede FreeSync-monitor, of een simpel beeldscherm voor tekstbewerking: een monitor levert altijd gebruiksplezier op.
AOC 24B2XHM2 - Full HD
Philips 243V7QDSB - Full HD
Samsung LS24R350 - Full HD
Koopgids: hoe kies ik de beste monitor?
Door de vele verschillende specificaties heb je ruime keuze tussen alle verschillende monitors. Afhankelijk van je gebruikssituatie voldoet een simpele monitor mogelijk al, of heb je een apparaat nodig met de beste beeldkwaliteit.
Met kennis van de belangrijke punten van een monitor kies je wat makkelijker. Hieronder ga ik de belangrijkste specificaties even langs om het kiezen je te vergemakkelijken.
Het beeldschermformaat
Computerbeeldschermen komen in verschillende formaten. Hoe groot een monitor is, meten we met het schermdiagonaal. Dit is de afstand tussen de linkeronderhoek en de rechterbovenhoek van het scherm.
Bij het kiezen voor een monitor is de grootte van je bureau een belangrijke factor. Bij een ondiep bureau staat een scherm dichter bij je. Bij een grote monitor levert dit een onplezierige kijkervaring op, omdat je je hoofd veel moet bewegen om alle hoeken van het scherm te kunnen zien.
Een kleiner scherm op een grote afstand levert net zo min veel kijkplezier op, omdat je hierbij waarschijnlijk op het puntje van je stoel komt te zitten om er iets op te kunnen zien.
Een vuistregel is dat de monitor het beste op een afstand staat die twee keer zo groot is als de hoogte van het beeldscherm. Heb jij een monitor van 61 × 36 centimeter (waarbij het tweede cijfer staat voor de verticale afmeting), dan staat deze het beste op een kijkafstand van ongeveer 70 centimeter.
In het algemeen kost een grote monitor meer dan een kleiner beeldscherm. Bij een krapper budget zoek je daarom liever naar een 24 inch monitor.
Schermtype
De beeldkwaliteit van een beeldscherm hangt deels af van de displaytechnologie. Afhankelijk van hun type bieden sommige schermen betere kleuren, een lichter beeld of een betere ervaring tijdens het gamen.
Een computermonitor gebruikt één van twee verschillende schermtechnieken: oled of lcd. Lcd-monitoren verlichten om te beginnen hun pixels van achter het scherm, door middel van led-achtergrondverlichting (backlight). Hiermee zijn lcd-schermen zeer helder – zelfs in goed verlichte kamers blijft het beeld duidelijk.
Monitoren met een lcd-scherm kennen grote onderlinge verschillen. Elk beeldscherm gebruikt een ander paneeltype om beeld te weergeven.
Een IPS-paneel kom je tegen in beste monitor voor fotobewerking. Dit paneel geeft een lcd-monitor een groot kleurenbereik, wat zorgt voor een natuurgetrouw beeld. Een ander voordeel van een IPS-scherm is de brede kijkhoek. Met dit paneel weergeeft de monitor vanuit bijna elke hoek een duidelijk beeld, zonder dat de kleuren vervagen. 🌈
Dit paneeltype kost in het algemeen meer dan de andere types, en de verversingssnelheid valt meestal lager uit. Voor gamen is een IPS-scherm daarom minder geschikt.
Voor gamen is een monitor met TN-paneel een betere keuze. Deze schermen bieden een hoge verversingssnelheid en een lage reactietijd. Hiermee weergeeft de monitor alle spellen zo mooi mogelijk. De kleuren en kijkhoek van dit scherm vallen meestal echter tegen.
Voor een goede middenweg tussen deze paneeltypes bestaat het VA-paneel. Dit paneel biedt een bredere kijkhoek en betere kleuren dan een TN-paneel, met een hogere verversingssnelheid dan bij een IPS-paneel. Va-schermen hebben goede zwart-waarden, en daardoor ook een sterk kleurcontrast.
Beeldverhouding
Let voor de zekerheid ook op de beeldverhouding van de monitor. Tegenwoordig kom je zelden nog schermen tegen met een verhouding die afwijkt van breedbeeld (16:9). Bij een aantal oudere beeldschermen kom je af en toe nog een enkele 4:3 monitor tegen.
Zeer grote schermen gebruiken echter doorgaans een verhouding van 21:9 (ultrawide) of 32:9 (super ultrawide). Met deze beeldverhouding oogt bijna een ultrawide monitor bijna hetzelfde als twee beeldschermen naast elkaar. Deze grote beeldverhoudingen kom je vaker tegen bij een curved monitor.
Niet alle spellen en films zien er even mooi uit op deze grote schermen. Het bronmateriaal moet deze beeldverhouding ondersteunen. Voor designwerk, developers en analisten is het grote werkvlak van deze schermen wel fijn.
Resolutie
Wanneer we kijken naar de scherpte en details in het beeld van een monitor, praten we over de resolutie van het scherm. Dit meten we met het aantal pixels in een beeldscherm. Beeldschermen met een hogere resolutie leveren een scherper beeld dan schermen met een lage resolutie.
Welke resolutie nodig is, hangt af van het gebruik en formaat van de monitor. Bij tekstbewerking voldoet een lagere resolutie, maar voor gamen en films streamen is een hoge resolutie fijner, want hierbij is scherp beeld niet geheel onbelangrijk.
Een monitor met een groot schermdiagonaal heeft daarnaast ook een hogere resolutie nodig om zo'n scherp beeld te produceren. Op een kleiner schermdiagonaal valt een mindere resolutie niet snel op.
De gebruikelijkste schermresoluties zijn:
- Full HD (1920 × 1080);
- QHD/Quad HD (2560 × 1440);
- 4K/UHD/Ultra HD (2840 × 2160).
Let wel: om op een hoge resolutie te gamen, 3D-ontwerpen te maken of video's te bewerken, heb je een sterke videokaart nodig die in staat is om op de beoogde resolutie te renderen.
Contrast
Het verschil tussen licht en donker in een beeldscherm lees je af aan het contrastratio. Concreter gezegd lees je hierbij af hoeveel tinten grijs er zitten tussen zwart en wit. Bij een hoger ratio levert een scherm diepere zwarttinten en helderdere wittinten. Dit leidt weer tot een kleurrijkere en in veel gevallen natuurgetrouwere beeldweergave.
Bij een scherm met een contrast ratio van 450:1 is het verschil tussen licht en donker minder sterk zijn dan bij een ratio van 1000:1. Contrastratio geeft in die zin een goede indicatie van beeldkwaliteit, maar perfect is deze indruk niet. 🤔
Voor het meten van contrast is geen vaste standaard, waardoor beeldschermen met hetzelfde contrastratio toch van elkaar kunnen verschillen. Dit is afhankelijk van het merk van de monitor en de beeldtechnologie.
Wanneer de specificaties van een scherm bij verschillende schermen grote verschillen in het contrastratio aangeven, is de beeldkwaliteit van het scherm met de hogere ratio in het algemeen beter.
Helderheid
De helderheid van een monitor heeft invloed op verschillende factoren. Een helder beeldscherm is beter zichtbaar, zowel in het licht als in het donker. Een helder scherm levert een betere kleurweergave, wat zorgt voor een kleurrijker beeld. Een monitor met een goed ingestelde helderheid vermoeit je ogen minder.
Helderheid meten we in het aantal nits, of candela per vierkante meter (cd/m²), van een monitor. 1 nit staat gelijk aan 1 cd/m². De meeste beeldschermen hebben een helderheid van tussen 200 à 300 nits. Deze helderheid geeft je een heldere kleurweergave, zonder je ogen te vermoeien.
Een scherm met dezelfde helderheid als de verlichting in de kamer waarin de deze staat, voorkomt vermoeide ogen het beste. De meeste monitors en besturingssystemen zoals Windows en Mac hebben een aantal instellingen voor beeldschermhelderheid. Zo stel je de helderheid van een monitor haarfijn in.
Heeft het scherm een ingebouwde webcam, dan is het zelfs mogelijk dat het scherm zelf zijn helderheidsniveau aanpast.
Monitors vergelijken
| HDR | Schermgrootte | Schermresolutie | Type paneel | Beeldscherm verversing snelheid | Reactietijd | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | AOC 24B2XHM2 - Full HD | Nee | 24 Inch | 1920 x 1080 pixels | VA | 75 Hz | 4 ms | Bekijk op Bol.com | |
| 2 | Philips 243V7QDSB - Full HD | Nee | 24 Inch | 1920 x 1080 pixels | IPS | 75 Hz | 4 ms | Bekijk op Bol.com | |
| 3 | Samsung LS24R350 - Full HD | Nee | 24 Inch | 1920 x 1080 pixels | IPS | 75 Hz | 5 ms | Bekijk op Bol.com | |
| 4 | Samsung LS24R650 | Nee | 24 Inch | 1920 x 1080 pixels | IPS | 75 Hz | 5 ms | Bekijk op Bol.com | Bekijk op Coolblue |
| 5 | AOC 24B2XH - Full HD | Nee | 24 Inch | 1920 x 1080 pixels | IPS | 75 Hz | 4 ms | Bekijk op Bol.com |
AOC 24B2XHM2 - Full HD
HDR: Nee
Schermgrootte: 24 Inch
Schermresolutie: 1920 x 1080 pixels
Type paneel: VA
Beeldscherm verversing snelheid: 75 Hz
Reactietijd: 4 ms
Philips 243V7QDSB - Full HD
HDR: Nee
Schermgrootte: 24 Inch
Schermresolutie: 1920 x 1080 pixels
Type paneel: IPS
Beeldscherm verversing snelheid: 75 Hz
Reactietijd: 4 ms
Samsung LS24R350 - Full HD
HDR: Nee
Schermgrootte: 24 Inch
Schermresolutie: 1920 x 1080 pixels
Type paneel: IPS
Beeldscherm verversing snelheid: 75 Hz
Reactietijd: 5 ms
Samsung LS24R650
HDR: Nee
Schermgrootte: 24 Inch
Schermresolutie: 1920 x 1080 pixels
Type paneel: IPS
Beeldscherm verversing snelheid: 75 Hz
Reactietijd: 5 ms
AOC 24B2XH - Full HD
HDR: Nee
Schermgrootte: 24 Inch
Schermresolutie: 1920 x 1080 pixels
Type paneel: IPS
Beeldscherm verversing snelheid: 75 Hz
Reactietijd: 4 ms
HDR
High dynamic range (HDR) is een techniek waarmee een beeldscherm beeldmateriaal met een groter kleurbereik en contrast weergeeft. Je komt HDR vooral tegen bij monitoren met hoge resoluties, zoals bij de beste 4K-monitor. Bij HDR zie je subtiele verschillen in kleuren, waardoor het beeld meer natuurgetrouw oogt.
Een scherm weergeeft een HDR-effect alleen als bronmateriaal ook met deze technologie werkt. Bij een film of spel zonder HDR zie je geen groter kleurenbereik. Games gebruiken nog nauwelijks HDR-effecten, maar bij streamingdiensten komt deze technologie steeds vaker voor.
Een belangrijk punt om op te letten zijn de verschillende HDR-standaarden. De verschillende standaarden zijn HDR10, Dolby Vision, HLG, HDR 10+ en Technicolor HDR.
HDR10 en HLG gebruiken statische metadata, wat betekent dat dezelfde HDR-instellingen op elke scène worden toegepast. HDR10+, Dolby Vision en Technicolor HDR gebruiken dynamische metadata, welke in zekere zin meedenkt door de instellingen per scène aan te passen. Je kunt je voorstellen dat dit beter zichtbare en nauwkeurigere kleurweergaves oplevert.
Beeldschermen en bronmateriaal ondersteunen niet altijd dezelfde standaarden. Als deze niet met elkaar overeenkomen, weergeeft de monitor het HDR-effect niet.
Reactietijd
Wanneer het beeld op een monitor verandert op basis van wat je ingeeft, weergeven de pixels in het scherm een andere kleur. Hoelang deze verandering van kleur nodig heeft, meten we met de reactietijd van een monitor. We meten deze tijd in milliseconden (ms). Met een lage reactietijd passen de pixels in het scherm zich sneller aan.
Voor snelle bewegingen in actiegames is een lage reactietijd onmisbaar. Hier verandert het beeld van een computer snel van kleur. Gebeurt dit niet, dan is het goed mogelijk dat je de klap die je in een spel dreigt te krijgen niet kunt ontwijken, omdat het beeld in feite 'achterloopt' op wat de computer wilt weergeven.
De vuist vliegt je kant al op, maar het spel is al zover dat je de dreun al hebt opgevangen, omdat je het de dreiging pas te laat zag aankomen.
Verversingssnelheid
Bewegend beeld ontstaat wanneer een monitor meerdere afbeeldingen snel achter elkaar afspeelt. De verversingssnelheid (of -frequentie) van een beeldscherm geeft aan hoeveel afbeeldingen, of frames, de monitor per seconde weergeeft.
We lezen deze snelheid aan het aantal Hertz (Hz) van een scherm. Met een hoger aantal Hertz speelt de monitor vloeiender snelle bewegingen af. Bij een lage verversingssnelheid ziet het beeld er wazig uit bij snelle bewegingen. Dit effect heet ghosting. 👻
Voor het kijken van de meeste films en series is een lage verversingssnelheid prima. Dit bronmateriaal gebruikt zelden een hogere framerate dan 30 frames per seconde (fps).
Voor gamen is een minimum van 60 Hz nodig, en liever nog meer dan dat. De meeste spellen draaien tegenwoordig op 60 fps, of zelfs hoger. Voor de allersnelste spellen is een monitor met een hogere verversingssnelheid de beste keuze – denk hierbij aan de beste 144Hz-monitor.
G-sync en Freesync
Een monitor met een hoge verversingssnelheid speelt jammer genoeg niet altijd spellen foutloos af. Een computer produceert een bepaald aantal frames per seconde. Deze hoeveelheid frames hangt af van zijn videokaart.
Wanneer de framesnelheid van de videokaart niet overeenkomt met het aantal hertz van de monitor, ontstaan haperingen en screen tearing. Hierbij splits het scherm op, omdat een deel van het beeld sneller ververst.
Deze visuele effecten zijn uiterst storend tijdens het gamen. Videokaartfabrikanten Nvidia en AMD hebben gelukkig technologieën ontwikkeld tegen screen tearing en haperingen. Deze technologieën, G-Sync en FreeSync, synchroniseren de verversingssnelheid van monitor en videokaart.
G-Sync van Nvidia lost deze problemen volledig op. Dit doet het op zowel te hoge, als ook te lage verversingssnelheden. G-Sync doet zijn werk goed, omdat het perfect afgesteld is op Nvidia-videokaarten. Met videokaarten van AMD werkt deze technologie niet. Monitoren met G-Sync zijn in het algemeen ook duurder dan een FreeSync-monitor.
Een FreeSync-monitor werkt met videokaarten van zowel AMD als ook Nvidia. Zorgen maken over de videokaart van de computer is hiermee niet nodig. Daarvoor in ruil werkt FreeSync iets minder efficiënt dan G-Sync. FreeSync vermindert problemen met tearing en haperingen alleen, maar lost ze niet volledig op.
Aansluitingen en poorten
Niet elke monitor verbindt op dezelfde manier met een computer of laptop. De meeste computers hebben een beperkt aantal verbindingsopties. Kijken naar de verbindingsmogelijkheden van een monitor en je keuze afstemmen op de uitgangen van je videokaart of moederbord verkleint de kans op een miskoop.
Monitors verbinden in de meeste gevallen via een HDMI- of DisplayPort-aansluiting. Kijk goed naar welke van deze (vrije) aansluitingen op je laptop en computer zitten. DisplayPort geniet hierbij de voorkeur van gamers.
Een monitor met meerdere verbindingsopties biedt meer opties voor het aansluiten van eventuele randapparatuur. Zo verbind je bijvoorbeeld een monitor via DisplayPort met je computer, en een spelconsole via een HDMI-kabel.
Een usb-aansluiting is ook handig om een extra verbinding met je pc op te stellen, en wel voor dataoverdracht, zolang de monitor ook over een usb-hub beschikt. Op die manier gebruik je je monitor ook als een plek om usb-sticks, je muis en zelfs je toetsenbord aan te sluiten. Dit levert meer verbindingsopties voor het verbinden van randapparatuur op.
Een aantal monitors werken via een usb-c-aansluiting, of met een Thunderbolt-connector. Deze aansluitingen zijn niet zo gebruikelijk als een normale usb-a-verbinding, waarbij usb-a de bekendste vorm is (het rechthoekje).
De data-overdrachtsnelheden liggen bij usb-c en Thunderbolt een stuk hoger. Bovendien sluit je apparatuur van Apple zonder verloopkabels aan op usb-c-poorten. Houd dit dus in gedachten als je van plan bent bijvoorbeeld een iPad aan te sluiten.
Voor het aansluiten van een koptelefoon en een microfoon beschikken sommige monitoren over een 3,5mm-aansluiting. Hiermee hoef je niet elk apparaat via de computer te verbinden – handig als de computerkast niet binnen handbereik staat.
Extra opties
Sommige monitors doen niet veel meer dan beeld laten zien, maar een aantal apparaten beschikken over wat extra functies. Deze zijn niet perse noodzakelijk, maar in sommige gevallen wel fijn.
Een 'normale' monitor heeft een recht scherm. Tegenwoordig bestaan ook een aantal curved monitoren, met een lichte buiging in het scherm. Deze bocht in het beeld zorgt voor een panorama effect in het scherm. Het beeld zit om je heen, en komt dieper over dan bij een recht scherm. Hierdoor ervaar je bij films en spellen een intensere onderdompeling in het beeld.
Langdurig gebruik van een computerscherm vermoeit je ogen echter, ook bij curved screens. Om dit te verhelpen gebruiken sommige monitors een blauwlichtfilter. Deze functie past de tint van het schermlicht aan, voor extra bescherming van je ogen. Gebruik je de monitor nog voor het slapen, verbetert deze filter mogelijk ook je nachtrust.
Voor het afspelen van geluid op een monitor zijn speakers nodig. Bij een laptop gaat dit via de laptopspeakers, maar bij een vaste computer is hier een apart apparaat voor nodig. Wie geen ruimte heeft voor een extra speaker, koopt het beste een monitor met ingebouwde speakers. De vraag is of je tevreden gaat zijn met de kwaliteit hiervan... 😬
Wil je videobellen, maar is een aparte webcam net iets te duur? Dan is een monitor met een ingebouwde webcam perfect. De kwaliteit hiervan is zelden tot nooit zo goed als van een losse webcam, maar het scheelt extra kosten voor een aparte webcam, én een extra kabel.
Steeds meer apparaten bestuur je tegenwoordig bovendien via aanraking. Via monitors met een touchscreen ben je minder afhankelijk van muis en toetsenbord. Je stuurt zo je computer ook gemakkelijk aan via aanraking, maar in dat geval is het wel zo handig als de monitor niet te groot is en deze dicht bij je staat.
Met een ergonomische monitor zit je makkelijker met een goede houding voor je computer. Zo pas je pas je de positie van het beeldscherm aan op je eigen zithoogte met een in hoogte verstelbaar scherm. Eventueel zoek je een draaibaar, of kantelbaar beeldscherm, waarmee je vanuit de beste hoek naar de monitor kijk. Vallen de ergonomische opties van een monitor tegen, dan helpt de beste monitorbeugel je verder.
De 5 beste monitors op een rij
1. AOC 24B2XHM2 - Full HD
2. Philips 243V7QDSB - Full HD
3. Samsung LS24R350 - Full HD
4. Samsung LS24R650
5. AOC 24B2XH - Full HD
Veelgestelde vragen over monitors
Domme vragen bestaan niet! Daarom ga ik hieronder in op wat basisvragen over monitors.
Wat is IPS bij een monitor?
Een computermonitor werkt met een aantal verschillende paneeltypes. IPS is een schermtechnologie dat een groot kleurenbereik weergeeft. Hierdoor overlegt de monitor een natuurgetrouwer beeld. Daarnaast heeft een IPS-scherm een brede kijkhoek, dus het beeld blijft zelfs vanaf de zijkant goed zichtbaar.
Voor gamen zijn de IPS-monitoren niet altijd even geschikt. Meestal hebben deze beeldschermen een lagere verversingssnelheid en een hoge reactietijd, waardoor ze snel beeld niet soepel weergeven.
Wat is ghosting bij een monitor?
Ghosting is een visueel effect dat ontstaat bij monitoren met een lage verversingssnelheid. Deze tijd geeft aan hoeveel beelden een monitor per seconde produceert, weergegeven in Hertz (Hz). Een lage verversingssnelheid leidt tot een soort spoor van half-transparante frames op je scherm, dat het aantal frames per seconde van je beeldbron niet goed bijhoudt.
Ghosting is vooral storend bij gamen. Voor een goede game-ervaring is daarom een monitor met een hoge verversingssnelheid aan te raden.
Wat is een TN-monitor?
Een monitor met een TN-paneel leent zich goed voor gaming. Deze monitoren hebben een hoge verversingssnelheid en een lage reactietijd, waardoor ze zonder problemen de snelste bewegingen weergeven.
Een nadeel van deze beeldschermen is de beeldkwaliteit: kleuren vallen meestal doffer uit dan bij IPS- en VA-panelen, en de kijkhoek is niet heel breed. Je moet er dus recht voor zitten om van het beeld te kunnen genieten.
Conclusie
Met een monitor haal je straks het beste uit je computer. Weet je al waar jouw voorkeuren liggen? Ga je voor een IPS-, TN- of VA-paneel? Kies je daarbij voor HDR, of steek je je geld liever in een andere eigenschap?
Of speel je liever games op een beeldscherm met een goede verversingssnelheid en reactietijd? Let voor de aankoop ook goed op de aansluitingsmogelijkheden en extra functies van de monitor, voor het meeste gebruiksplezier.
Laat mogelijke vragen en tips hieronder voor me achter! Dankjewel voor het lezen, en veel plezier met je nieuwe monitor!
Was dit artikel behulpzaam?
